Had u een overvolle bedrijfsagenda? Inmiddels heeft het coronavirus mogelijk aardig wat roet in het eten gegooid. De één na de andere klant annuleert zijn reservering voor bijvoorbeeld een etentje, overnachting, filmvoorstelling, hotelovernachting of een reis. Mogelijk heeft uw klant reeds een (aan)betaling gedaan. Het is ook goed denkbaar dat u zelf, al dan niet van overheidswege, de overeengekomen prestatie moet annuleren. Naast dat dit al vervelend genoeg is, moet u daarbij ook aan de btw denken.
De btw bij annuleren
De vraag of btw verschuldigd is of niet, is afhankelijk van alle feiten en omstandigheden. Veelal zal in de algemene voorwaarden een clausule opgenomen zijn die regelt of, en onder welke voorwaarden, de annulerende partij moet betalen. Deze vergoeding kan reeds middels een (aan)betaling voldaan zijn of wordt op het moment van annuleren verschuldigd.
Voor de btw is het tijdstip van ontvangst van de betaling alleen een indicator in welk tijdvak btw moet worden afgedragen. Voor de vraag of ten aanzien van de annulering daadwerkelijk btw verschuldigd is, doet de betaling niet ter zake. Van belang is of de betaling als de levering van een dienst moet worden beschouwd of als ‘schadeloosstelling’. Over een schadeloosstelling is namelijk geen btw verschuldigd.
Dit speelt met name bij verkopen aan particulieren, omdat de ondernemer dan mogelijk een btw-voordeel kan behalen. Als sprake is van verkoop aan ondernemers, wordt bij een annulering een creditfactuur opgesteld waardoor de btw wordt terugbetaald aan de afnemer. Mocht er schade zijn geleden, dan gelden uiteraard wel de btw-regels voor de schadeloosstelling.
Schadeloosstelling versus vergoeding voor een dienst/levering
Bij een schadeloosstelling van de btw moet de leverancier schade hebben geleden door het voortijdig onvrijwillig annuleren van de afspraken. De afnemer moet deze schade voldoen. De betaling moet als schadeloosstelling worden gezien, er mag geen sprake zijn van een betaling voor een (reeds) afgenomen dienst of product.
In de jurisprudentie wordt gekeken naar het ontvangen bedrag: Is het gehele aankoopbedrag ontvangen, of enkel een voorschot?
In een rechtszaak van een luchtvaartmaatschappij bestond de betaling bij een ‘no show’ uit het volledige aankoopbedrag. De luchtvaartmaatschappij lijdt geen schade. Ongeacht of de klant komt opdagen, hebben zij het gehele aankoopbedrag ontvangen. De luchtvaartmaatschappij zou de stoel ook weer door kunnen verkopen. Vanuit dit gegeven was btw verschuldigd. In een andere zaak die een hotelexploitant voerde was slechts een voorschot voldaan. De gedeeltelijke aanbetaling werd als schadeloosstelling aangemerkt, omdat de hotelexploitant het risico liep dat de kamer niet meer geboekt zou worden. Zodoende was over deze aanbetaling geen btw verschuldigd.
De conclusie die hieruit getrokken moet worden, is dat de contractuele afspraken van belang zijn bij de vraag of er wel/geen sprake is van een btw-onbelaste schadevergoeding in geval van annuleren. Voor de ondernemers die onder de reisbureauregeling vallen, is overigens goedgekeurd dat de annuleringskosten die in rekening worden gebracht buiten de btw blijven.
Uitstellen in plaats van annuleren
Diverse fitnessscholen en sportinstellingen hebben aangegeven dat zij de abonnementsperiode willen opschorten. In dat geval is feitelijk geen sprake van een annulering. Er is sprake van een uitgestelde prestatie. De betaling heeft (in de vorm van het lidmaatschap) reeds plaatsgevonden, zodat in de basis geen consequenties zijn op btw gebied.
Anders is dit in de reisbureauwereld, daarbij kan de klant kiezen om een voucher (tegoedbon) te accepteren. In dat geval ziet de eerdere betaling feitelijk op deze uitgegeven tegoedbon. Mocht op dat moment nog onzeker zijn tegen welk btw-tarief de voucher ingewisseld kan worden, dan is de btw pas bij het inwisselen verschuldigd. Dit levert een liquiditeitsvoordeel op. Let wel, de problematiek bij vouchers is ingewikkeld.
Voucher
Een voucher is een middel dat als vervanging van geld kan worden gebruikt en kan worden ingewisseld voor een tegenprestatie, zonder dat bijbetaling vereist is. Voor de btw kan sprake zijn van een voucher voor enkelvoudig gebruik of een voucher voor meervoudig gebruik. Bij enkelvoudig gebruik is de btw op het tijdstip van uitgifte reeds verschuldigd, terwijl bij meervoudig gebruik de btw pas verschuldigd is bij inlevering van de voucher.
Indien sprake is van een annulering in combinatie met de uitgifte van een voucher voor enkelvoudig gebruik, zal de oorspronkelijk verschuldigde btw in stand blijven. Wanneer de klant ter zake van de annulering een voucher voor meervoudig gebruik van u ontvangt, is de oorspronkelijke btw niet meer verschuldigd. Dit kan voor uw liquiditeit voordelig zijn, omdat u dan de oorspronkelijke btw kunt terugvragen (of nog niet hoeft af te dragen). Het kan dus handig zijn om zodanige voorwaarden te scheppen dat sprake is van een voucher voor meervoudig gebruik. Uiteraard kunnen wij u hierover verder adviseren.
Kortingsbon
Een ander alternatief is het uitreiken van een kortingsbon. Deze bon is inwisselbaar voor hetzelfde product of dezelfde dienst als waar eerder (al dan niet gedeeltelijk) voor is betaald. Uiteraard kan deze kortingsbon ook recht geven op een ander product of dienst. In tegenstelling tot de voucher dient bij een kortingsbon echter wel bijbetaald te worden. Bij uitgifte van de kortingsbon is direct btw verschuldigd. Bij het verzilveren van de kortingsbon kunt u het bedrag waarover btw verschuldigd is verminderen met het bedrag van de kortingsbon, zodat niet dubbel btw wordt afgedragen.
Oninbare vorderingen door liquiditeitsproblemen bij uw afnemer?
Wellicht heeft u moeite om uw vorderingen te innen. Als vaststaat dat uw vordering (gedeeltelijk) niet wordt betaald, kunt u de btw terugvragen. Zolang dit niet vaststaat kunt u de btw pas na een jaar na het opeisbaar worden van de vordering (verstrijken betaaldatum) terugvragen.
Let op: als u met uw klant overeenkomt de debiteurenvordering om te zetten in een lening, bestaat meestal geen recht meer op btw-teruggave. Door de omzetting wordt u dan geacht de btw van uw afnemer te hebben ontvangen.
Onbetaalde leveranciers
Het kan uiteraard ook voorkomen dat u uw facturen aan uw leveranciers niet meer kan betalen. De btw is dan in het verleden in rekening gebracht en door u als voorbelasting verwerkt in de aangifte omzetbelasting. Zodra de betaaltermijn van de factuur langer dan een jaar geleden is, moet u de afgetrokken, maar nog niet-betaalde btw weer terugbetalen aan de Belastingdienst. Zodra u uw leverancier alsnog betaalt, kunt u de btw (weer) in aftrek brengen.
Huur factureren
Als een verhuurder denkt dat zijn huurder de huurfactuur niet kan betalen, staat hij voor de keuze: toch factureren en een betalingstermijn afspreken? In dat geval is wel de btw verschuldigd. De verhuurder moet deze afdragen en de huurder kan deze btw in aftrek brengen.
U kunt ook overwegen om de huurnota uit te stellen, bijvoorbeeld op 1 april in plaats van op 30 maart; in dat geval hoeft u over het eerste kwartaal 2020 ook de btw nog niet af te dragen. Uiteraard kan de huurder de btw dan ook niet in aftrek brengen. We raden aan dat huurder en verhuurder dit samen afstemmen!
Vragen of kunnen wij u helpen? Neem contact met ons op!
